Pacjenci z chorobą nowotworową mają zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań i ciężkiego przebiegu infekcji SARS-CoV-2. Spowodowane jest to występującą u nich immunosupresją, która związana jest zarówno z samą chorobą nowotworową jak i ze stosowanym leczeniem. Wśród tych osób często diagnoza i leczenie są opóźnione- nie tylko z uwagi na przeciążenie systemów opieki zdrowotnej, ale również z uwagi na obawy pacjentów przed wizytą w szpitalu i możliwe narażenie na infekcję. Podkreśla to jak ważne jest prowadzenie profilaktyki w postaci szczepień w tych grupach. Niemniej jednak pacjenci w trakcie terapii przeciwnowotworowej nie byli uwzględnieni w badaniach klinicznych stosowanych aktualnie szczepionek co może przekładać się na ich obawy przed ich przyjęciem.
W Niemczech przeprowadzono badanie dotyczące występowania działań ubocznych po przyjęciu szczepionki przeciwko Covid-19 wśród pacjentek 2 poradni onkologicznych- z nowotworami piersi lub narządów rodnych, w trakcie leczenia przeciwnowotworowego lub przed jego wprowadzeniem. Badanie objęło okres 15.03-27.07.21. Pacjentki były pytane o objawy uboczne, które pojawiły się zarówno w krótkim okresie po podaniu szczepionki (do dwóch dni) jak i w nieco dłuższej perspektywie – do 2 tygodni oraz czy wpłynęło to w istotny sposób na prowadzone lub planowane leczenie przeciwnowotworowe.
W momencie zakończenia badania 218 pacjentek otrzymało jedną dawkę a 112 pacjentek dwie dawki szczepionki. 77,5 % badanych otrzymało szczepionkę BioNTech/Pfizer, 16,1 % Astra Zeneca, 5,9% Moderna. W badaniu stwierdzono zadowalający profil bezpieczeństwa z występowaniem miejscowych lub ogólnych objawów ubocznych, które miały charakter samoograniczający się. Większość działań niepożądanych trwała poniżej 48 godzin (84,9 % po pierwszej dawce, 81,8 % po drugiej). Do najczęściej występujących należały- ból w miejscu iniekcji oraz uczucie zmęczenia. Objawy uboczne występowały głównie po drugiej dawce, rzadziej u kobiet powyżej 55 r.ż.
U pacjentów, którzy byli przed przed wprowadzeniem terapii przeciwnowotworowej stwierdzono częściej występujące objawy grypopodobne po pierwszej dawce w porównaniu do osób, u których leczenie już prowadzono. Po drugiej dawce częściej objawy występowały u tych, którzy już byli leczeni.
Po drugiej dawce szczepionki kobiety z nowotworami narządów rodnych częściej niż pacjentki z rakiem piersi zgłaszały objawy ogólne takie jak gorączka, dreszcze, bóle mięśniowe
Po pierwszej dawce szczepionki konieczność przesunięcia terapii przeciwnowotworowej wystąpiła u 11 pacjentek, średni okres odroczenia wyniósł 6,9 dni, 6 pacjentek przerwało terapię doustną na 1,5 dnia, 1 osoba wymagała redukcji dawki. Konieczność przesunięcia terapii u pacjentek po drugiej dawce dotyczyła 3 osób.
Podsumowując wyniki badania- nie stwierdzono żadnych poważnych działań niepożądanych w badanym okresie w ankietowanej grupie, natomiast wpływ zastosowania szczepionek na plan prowadzonej terapii choroby podstawowej był bardzo nieznaczny.
W badanej grupie pacjentek z rakiem piersi i narządów rodnych w trakcie leczenia przeciwnowotworowego nie stwierdzono żadnych innych objawów ubocznych niż tych, które obserwowano w populacji ogólnej.
Źrodło:
Forster M, Wuerstlein R, Koenig A, et al. COVID-19 vaccination in patients with breast cancer and gynecological malignancies: A German perspective [published online ahead of print, 2021 Oct 29]. Breast. 2021;60:214-222. doi:10.1016/j.breast.2021.10.012
