Szczepionki mRNA na COVID-19 nie są związane z ciężkimi rzutami chorób reumatycznych, aczkolwiek rytuksymab i mykofenolan mofetylu osłabiają odpowiedź immunologiczną na szczepionkę.
Badanie rozpoczęto w lutym 2021, kiedy dane na temat bezpieczeństwa szczepionek u cierpiących na choroby autoimmunologiczne. Wynikało to z wykluczenia takich pacjentów z pierwszych badań klinicznych nad SARS-CoV-2. W obecnym, randomizowanym, otwartym, porównawczym badaniu klinicznym włączono 220 pacjentów. Na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) chorowało 131 z nich, na toczeń rumieniowaty układowy( SLE) 23, 8 na inne choroby reumatologiczne oraz 58 pacjentów było grupą kontrolną. Pacjenci z RZS musieli być na stabilnym leczeniu przez 3 miesiące, z SLE na mykofenolanie mofetylu, a ci z innymi chorobami przyjmowali 10 mg prednizonu.
Miejscowa i ogólna reaktogenność standardowych efektów ubocznych do 7 dni po przyjęciu dawki szczepionki, służyła jako pierwszorzędowy efekt końcowy. Dodatkowo przeanalizowano występowanie nieprzewidzianych efektów ubocznych m in. zaostrzeń i rzutów choroby reumatologicznej – w okresie 28 dni od przyjęcia dawki szczepionki. Średnia wieku kohorty wyniosła 60.4 lat (SD ±12.2), podczas gdy 72% stanowiły kobiety.
Miejscowe i ogólne, standardowe efekty uboczne wystąpiły u 94% po drugiej dawce i u 86.8% po pierwszej dawce (95% CI, 2.8%-11.7%). Najczęstszym efektem ubocznym był ból w miejscu wkłucia. Obrzęk stawów wystąpił po obu dawkach u 22.9% pacjentów z RZS, a w grupie kontrolnej u 3.9% (95% CI, 10.9%-28%).Co ważne aktywność choroby, u pacjentów z RZS nie wzrosła po podaniu szczepionki. Dodatkowo nie zaobserwowano poważnych efektów ubocznych powiązanych ze szczepionką.
Rytuksymab (Rituxan, Genentech) miał 9% wskaźnik odpowiedzi humoralnej u pacjentów po drugiej dawce szczepionki, w porównaniu z 88% u pacjentów, którzy go nie przyjmowali(95% CI, -98.1%- -59.5%). Podobnie, mykofenolan mofetylu powiązany był z niższą odpowiedzią humoralną u pacjentów przyjmujących ten lek w porównaniu z resztą 39% vs. 58% (95% CI, -36.4%- -2.2%).
Wyniki badania wskazują, iż częstość efektów ubocznych, szczególnie reaktogennościu u pacjentów z chorobami immunologicznymi była podobna do zdrowych pacjentów.
Jakub R. Pękala
