Obecnie wciąż słyszymy o nowych wariantach koronawirusa. Warto zatem przypomnieć jakie obecnie rozpoznajemy warianty SARS-CoV-2.
Instytucje międzynarodowe, w szczególności Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) monitorują rozwój nowych wariantów. Obecnie rozpoznaje ona 8 wariantów, które stanowią zagrożenie dla zdrowia publicznego, które dzieli się na dwie grupy: VOC (variants of concern) czyli warianty budzące obawy oraz VOI (variant of interest)- warianty budzące zainteresowanie.
WHO zdecydowało się na używanie greckiego alfabetu w celu nazywania nowych wariantów, z racji, że są one łatwe do wymówienia w wielu językach, a także nie niosą stygmatyzacji dla chorych.
VOI czyli warianty budzące zainteresowanie to warianty, które charakteryzują się łącznie dwiema zasadniczymi cechami:
- Zmianami genetycznymi, co do których przewiduje się lub wiadomo, że mogą wpłynąć na właściwości wirusa, takie jak: zdolność przenoszenia, ciężkość choroby, ucieczka wirusa przed atakiem immunologicznym, ucieczka przed atakiem diagnostycznym lub terapeutycznym
- Identyfikacją jako powodujący znaczące przenoszenie się wirusa w społeczności lub liczne skupiska COVID-19, w wielu krajach z rosnącą względną chorobowością wraz z rosnącą liczbą przypadków w czasie, lub inne widoczne skutki epidemiologiczne sugerujące pojawiające się zagrożenie dla zdrowia publicznego na świecie
Obecnie rozpoznaje się cztery warianty budzące zainteresowanie: Eta, Iotta, Kappa i Lambda
Druga grupa to szerzej rozpoznawalne w społeczeństwie VOC, warianty budzące obawę. Obecnie rozpoznajemy cztery tak sklasyfikowane warianty: Alpha, Beta, Gamma i ostatnio najgłośniejszy- Delta.
Warianty te muszą spełniać kryteria wskazane dla VOI oraz dodatkowo charakteryzować się chociaż jedną z poniższych cech:
- Zwiększenie zdolności przenoszenia się lub szkodliwa zmiana w epidemiologii COVID-19
- Wzrost zjadliwości lub zmiana w obrazie klinicznym choroby
- Zmniejszenie skuteczności środków ochrony zdrowia publicznego i środków społecznych lub dostępnych metod diagnostycznych, szczepionek, terapii.
Dodatkowo określą się grupę wariantów „do dalszego monitorowania”, które charakteryzują się „zmianami genetycznymi, co do których istnieje podejrzenie, że wpływają na charakterystykę wirusa, z pewnymi przesłankami wskazującymi, że mogą stanowić przyszłe ryzyko, ale dowody na wpływ fenotypowy lub epidemiologiczny są obecnie niejasne, co wymaga wzmożonego monitorowania i powtórnej oceny w oczekiwaniu na nowe dowody.”
Obecnie klasyfikuje się jedenaście takich wariantów (WHO).
Ważne by wspomnieć, że klasyfikacja wariantów może być zmienna, zależy to od ciągle monitorowanych czynników jak obserwowana częstość występowania i wykrywania wariantów wśród próbek w czasie i między lokalizacjami geograficznymi, obecność lub brak obecności innych czynników ryzyka oraz jakikolwiek bieżący wpływ na środki kontroli.
Przykładowo określany wcześniej jako VOI wariant Epsilon „spadł” kategorię „niżej” i obecnie jest definiowany jako wariant „do dalszego monitorowania”, z racji, że wykazano, iż nie stanowi już dodatkowego zagrożenia dla zdrowia publicznego na świecie w porównaniu z innymi krążącymi wariantami SARS-CoV-2
Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (amerykańska agencja rządowa- CDC) określa jeszcze jedną kategorię wariantów: VOHC (Variant of High Consequence), czyli warianty powodujące poważne konsekwencje lub mający poważne znaczenie.
Wariant taki musi spełniać wymogi sklasyfikowania jako wariant budzący obawy (VOC) a dodatkowo wyraźne dowody muszą wskazywać na to, że środki zapobiegawcze lub medyczne środki zaradcze (Medical Countermeasures -MCMs) mają znacznie zmniejszoną skuteczność w stosunku do poprzednio występujących wariantów.
Zatem jak wskazuje CDC wymaga to:
- Wykazania niepowodzenia docelowych badań diagnostycznych
- Dowodów wskazujących na znaczne zmniejszenie skuteczności szczepionki, nieproporcjonalnie dużą liczbę przypadków przełomu w szczepionce lub bardzo niską ochronę przed ciężką chorobą wywołaną przez szczepionkę
- wykazania znacząco zmniejszonej wrażliwości na wiele leków dopuszczonych do stosowania w nagłych wypadkach (EUA) lub zatwierdzonych terapii
- Cięższy przebieg kliniczny choroby i częstsze hospitalizacje
Obecnie nie wykryto żadnego wariantu SARS-CoV-2, który spełniałby te kryteria i tym samym mógłby zostać zdefiniowany jako VOHC.
Kacper Nowina – Konopka
